Szałwia lekarska - Zioło o cudownych właściwościach leczących
Międzynarodowe Stowarzyszenie Ziołolecznictwa, doceniwszy całe bogactwo zioła zwanego szałwią lekarską, wybrało ją w 2001 roku „ziołem roku”. W mitologii greckiej była symbolem zdrowia i długowieczności. Legenda głosi, że odkrył ją Asklepios i przez pewien czas za jej pomocą przywracał życie zmarłym, co bardzo irytowało władcę podziemi Hadesa. Poskarżył się on Zeusowi, iż bezczelny lekarz wykrada mu poddanych, Gromowładny ukarał więc Asklepiosa - Mistrza i Bóstwo Uzdrawiania oraz Medycyny, rażąc go piorunem. I tak wiedza o tym, jak stosować szałwię, by pokonać śmierć zaginęła, a mityczny lekarz zabrał ją do grobu, jednak ludzie jakoś nie odzyskali pradawnej receptury. Ludzie szybko odkryli lecznicze właściwości szałwii, a jeszcze wcześniej uczyniły to zwierzęta - zaobserwowano na przykład, że przy rozmaitych dolegliwościach szałwię wyszukują i zjadają nawet lwy. W Egipcie kojarzono szałwię jako święte ziele Bogini Izis, podobnie i wśród druidów celtyckich szałwia znana była zielem Wielkiej Bogini.
Szałwia lekarska - cudowne ziele przeciwko stu chorobom |
Szałwia lekarska (Salvia officinalis L., ang. Sage, ros. Szałwija, hindi: Sefakus, Sefakuss, Sephakus, Salvis) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), bylina. Pochodzi z rejonu Morza Śródziemnego (Albania, Jugosławia, Grecja, Włochy), ale rozprzestrzeniła się gdzieniegdzie również poza tym obszarem. Jest uprawiana w wielu krajach świata. Jej nazwa łacińska wywodzi się od łacińskiego salvus oznaczajacego zdrowie lub od słowa salvo (leczyć, ratować). Dokładniej nazwa salvia pochodzi od łacińskiego słowa „salvare”, co oznacza leczyć, zbawiać, ratować. Szałwia lekarska to półkrzew. Kwitnie od maja do czerwca. Rośnie na słonecznych zboczach i skałach, na glebach bogatych w wapń i w miarę wilgotnych. Odmianą szałwii lekarskiej jest szałwia muszkatołowa, kwitnąca na niebiesko lub czerwono, bardzo popularna w Anglii.
Theophrastus (Teofrastus) pisał o dwóch różnych szałwiach, jednej dzikiej podkrzaczastej zwanej sphakos (sfakos) oraz o podobnej roślinie uprawnej zwanej elelisphakos. Walafrid Strabo opisał szałwię w poemacie Hortulus i używał jej starej greckiej nazwy 'lelifagus'. W wiekach średnich używano nazwy Sage salvatrix - Mędrzec zbawiciel. W Indii uprawiana najbardziej w stanie Jammu (Dżammu) na północy kraju. W indyjskich językach znana jako Sefakus (Hindi), Salvi tulasi (Malayalam), Dharba (Telugu), Bui tulasi (Bengali), Kammarkas (Marathi), Sathi (Punjabi)...
Cenne właściwości szałwii były dobrze znane starożytnym medykom, Pliniuszowi Starszemu, Hipokratesowi i Galenowi, a później Awicennie. Dawni Grecy sporządzali lekką "herbatkę grecką" czyli napar szałwiowy. Południe Europy nazywa szałwię "świętym zielem", a herbatkę z szałwii zwie się "herbatą europejską". W starożytności była symbolem zdrowia i długowieczności. Egipcjanie dodawali ją do pokarmów, by zwiększyć liczebność populacji po epidemiach, zatem wskazana jest dla poprawy dzietności. Starożytni Rzymianie uważali ją za świętą, miała strzec ich zdrowia i cnót domowych. Grecy i Rzymianie stosowali ją przeciwko problemom ze wzrokiem, utratą pamięci (demencją) oraz przy ukąszeniach jadowitego węża (żmiji). Jeden ze średniowiecznych przyrodników, Albert Wielki, twierdził nawet, że szałwia może czasem wskrzeszać zmarłych, zatem bywa podawana w czasie agonalnym jako kilka/naście kropel soku czy mocnego naparu do ust, także przeciera się oczy i daje kropelki na nozdrza póki pacjent oddycha.