Akupunktura 針灸 - tradycja leczenia nakłuciami wrażliwych punktów
Akupunktura to z łaciny acus – igła, punctura – (u)kłucie; a po chińsku zhēnjiǔ (針灸 lub 鍼灸 uproszczone 针灸) z japońska czytane jako shinkyu (shinkyū), w ajurwedzie marma-bheszadźja – to technika leczenia, wywodząca się z Dalekiego Wschodu (Indie, Tybet, Chiny, Korea, Japonia, Indochiny, Mongolia). Jest obecnie uznawana w wielu krajach jako doskonałe uzupełnienie medycyny konwencjonalnej, a jej wyjątkowa skuteczność jest przedmiotem debat i coraz liczniejszych trwających badań klinicznych. Akupunktura (także termopunktura i przyżeganie) to zewnętrzna metoda terapeutyczna, służąca zapobieganiu i leczeniu schorzeń organów wewnętrznych. Polega ona na stymulowaniu akupunktów (miejsc zakończeń nerwowych w skórze lub tkance podskórnej, które poddane nakłuciom, uciskom lub masażowi przenoszą bodźce do określonych organów ciała) lub pewnych części ciała przy pomocy metalowych igieł w celu udrożnienia meridianów (kanałów energetycznych) oraz pobudzaniu krążenia krwi i wzmocnieniu energii qi (chi, jap. ki).
Stosowanie akupunktury przynosi następujące dobrze znane efekty:
- przywraca normalną równowagę fizjologiczną ciała;
- wzmacnia funkcje układu immunologicznego (np. funkcje ruchome układu siateczkowo-śródbłonkowego);
- pobudza układ krwionośny i łagodzi ból;
- naprawia tkanki.
Meridiany rąk i nóg -jap. Mo |
Współcześnie, w Chińskiej Republice Ludowej akupunktura jest gałęzią tradycyjnej medycyny chińskiej nauczaną na Uniwersytetach Medycznych. Jest ona znana pod angielskim skrótem TCM – Traditional Chinese Medicine, a także polecana przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).
Początki akupunktury sięgają na pewno epoki neolitu, czyli około 10 tysięcy do 4000 lat p.e.ch. Już wtedy, w Chinach, w Tybecie i obszarze Hindukuszu leczono ludzi, nakłuwając im skórę zaostrzonymi odłamkami skał. Metoda Tcha-Tchin, z której wywodzi się dzisiejsza akupunktura, powstała najpóźniej w trzecim tysiącleciu p.e.ch. Początkowo do zabiegów stosowano "igły" wykonane np. z kamienia, kości lub bambusa. Po wynalezieniu brązu pojawiły się igły z tego stopu. Potem zastąpiono je żelaznymi i wreszcie stalowymi. Od V wieku p.e.ch., wytwarzano igły złote, a 200 lat później – także srebrne. Przywilej korzystania z tego drogocennego sprzętu mieli wtedy jedynie cesarz i jego rodzina.
Według Chińczyków, Japończyków czy Tybetańczyków, w ciele człowieka krąży energia witalna Qi (czyt. czi, jap. Ki, hinduskie Prana). Płynie ona kanałami energetycznymi (inaczej meridianami, chiń. Mei, jap. Mo, sanskr. Nadi) oraz naczyniami krwionośnymi i dociera do wszystkich narządów i komórek. Ten przepływ może zostać zablokowany wskutek urazu mechanicznego, infekcji czy też stresu. Narządy "zasilane" przez zablokowany meridian ulegają wtedy osłabieniu i zaczyna się choroba. Stosując akupunkturę lub nawet tylko akupresurę, koryguje się niewłaściwy (zbyt mały lub zbyt silny) przepływ Qi w kanałach energetycznych i przywraca równowagę w organizmie. Skuteczność tej terapii jest uzależniona m.in. od czasu trwania i stopnia zaawansowania choroby. W przypadku ciężkich, przewlekłych schorzeń bywa ona jednak bezsilna, chociaż czasem udaje się powstrzymać choroby nawet w ich bardzo zaawansowanych stadiach.