poniedziałek, 22 listopada 2021

Pica - Zespół Sroczy - Łaknienia Spaczonego

Zespół sroczy - łaknienie spaczone (dewiacyjne) 


Pica, picae - z łaciny czytaj pika, dosłownie: sroka – zaburzenie psychiczne polegające na spożywaniu substancji niejadalnych, nie należących do poduktów spożywczych. Zespół Pica – to jest zespół łaknienia spaczonego. Pomimo że choroba ta nie jest specjalnie znana w społeczeństwie, to opisana została ponad 2000 lat temu, jeszcze przez Hipokratesa, a także w źrodłach indyjskich, peskich i chińskich. Od tamtej pory zaobserwowana została wśród ludzi na całym świecie oraz u wielu gatunków zwierząt. Według badań częstość tego zaburzenia wynosi nawet 4% wśród dorosłych ludzi uczęszczających do poradni odchudzającej, u połowy dzieci i aż u ponad połowy kobiet w ciąży. Dotknięta zaburzeniem sroczym osoba przejawia ogromną chęć spożywania produktów nienadających się do spożycia, wręcz natrętną chęć zjadania na przykład drewna, szkła, mydła, kału, węgla, robaków, owadów, kopców termitów czy surowego ryżu, skrobi etc. Generalnie, pacjenci z zaburzeniami odżywiania, w tym pacjenci z zespołem pica znajdują się w grupie zwiększonego ryzyka nadużywania i uzależnienia od substancji psychoaktywnych czyli w grupie podatnej na uzależnienia. Pacjenci z zaburzeniami odżywiania mają także zwiększone ryzyko podejmowania prób samobójczych. Zaburzenia odżywiania uznawane są za zaburzenia psychiczne o najwyższej śmiertelności. 

Pica - Typowe przedmioty zjadane przez chorych z zespołem sroczym

O zespole łaknienia spaczonego lub allotriofagii (dziwactwach żywieniowych) mówi się wtedy, gdy osoba spożywa produkty, których nie można zaliczyć do żywności, jak ziemia, szkło, lód, farby, arszenik, kości, insekty, robaki, ręcznik, pościel, sadza, atrament, tusz, obudowa komputera czy smartfona, baterie etc. Zaburzenie to może prowadzić do szeregu powikłań zagrażających życiu. Będąc dzieckiem, każda osoba uczy się – poprzez wskazówki opiekunów oraz własne doświadczenia – co nadaje się do jedzenia, a co nie. W późniejszym życiu zupełnie naturalnie przychodzi wiedza, czy nowo poznawany produkt może być spożyty bez uszczerbku na zdrowiu. Niektóre osoby jednak niezależnie od wieku i pomimo wcześniej nabytej świadomości, że konkretne przedmioty nie są jadalne, nie mogą się powstrzymać przed włożeniem ich do ust i spożyciem ich. Zespół Pica, zespół spaczonego łaknienia, to celowe spożywanie substancji nie stanowiących produktów żywnościowych, pomimo świadomości że nie są one jadalne. Choroba ta należy do grupy zaburzeń odżywiania i obejmuje spożywanie między innymi ziemi, surowej skrobi, lodu, kamieni, szkła, kwiatków i roślin z doniczek i wielu innych przedmiotów, które mogłyby się wydawać oczywiste, że nie nadają się do zjedzenia. 

Nazwa "zaburzenia pica" pochodzi od łacińskiej nazwy sroki, ptaka, który znany jest tego, że kradnie niejadalne przedmioty, a uważany jest za mało wybrednego, wszystkożernego. Zaburzenie srocze zostało po raz pierwszy w Europie opisane przez Hipokratesa, lekarza greckiego z V i IV wieku p.e.ch., jednego z prekursorów współczesnej medycyny. Początkowo było diagnozowane wyłącznie u dzieci. Częstość występowania tego zaburzenia w całej populacji trudno określić. Z badań wynika, że zaburzenie psychiczne pica dotyczy 1,3 procent osób, u których występują zaburzenia odżywiania, u 21,8 procent osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz u 48 procent dzieci z autyzmem. Łaknienie spaczone, które polega na odczuwaniu apetytu na przedmioty generalnie nie nadające się do spożycia, takie jak na przykład ziemia, kreda, wata, drut czy węgiel, albo na nieprzetworzone składniki żywności, typu mąka lub surowe ziemniaki. Część z osób dotkniętych zaburzeniem pica ukrywają się i próbują utrzymać je w tajemnicy, inne zaś demonstracyjnie się z nim obnoszą, a nawet usilnie promują (jak picie moczu, szczochopilstwo) lub też traktują to bardzo naturalnie, jak normalne pożywienie. 

O zespole pica, określanym również jako zespół łaknienia spaczonego, mówimy w momencie, gdy dana osoba odczuwa wewnętrzny przymus (natręctwo) lub potrzebę spożycia substancji nieżywnościowych. W ramach przykładu można wymienić następujące związki: glinka zielona, czerwona oraz biała, ziemia, piasek, kreda, węgiel, wata, pierze, drewno jak również surowa skrobia. Głód i celowe zjedzenie środków zagrażających życiu w postaci piasku, gliny, ziemi czy kredy jest problemem publicznym, najczęściej spotykanym u dzieci, kobiet w ciąży oraz osób dorosłych. Zespół pica zaliczany jest do grupy schorzeń klasyfikowanych jako zaburzenia odżywiania o podłożu behawioralno-biochemicznym. Trudność diagnozy osób z zespołem pica powiązana jest ze wstydem i zażenowaniem, jakie odczuwa chory oraz z nieco luźnym stosowaniem terminu zespołu zaburzonego łaknienia.

Etiologia zespołu pika do dziś nie została rozwikłana. Postuluje się rolę wielu różnych czynników w powstawaniu tego zaburzenia. Można wśród nich wyróżnić czynniki biochemiczne, psychospołeczne, psychodynamiczne, kulturowe i socjoekonomiczne. Przyczyn piki upatruje się między innymi w deprywacji bądź odwrotnie, nadmiernej stymulacji środowiskowej, ale też niedoborach soli mineralnych, zwłaszcza żelaza czy cynku, ale też wapnia i witamin: tiaminy, niacyny, innych witamin z grupy B czy kwasu askorbinowego. Nie wyklucza się też roli czynników kulturowych. Niektóre prace wspominają o pice sankcjonowanej kulturowo, jednak zarówno międzynarodowa klasyfikacja ICD-10, jak i amerykańska DSM nie pozwalają postawić rozpoznania w takich przypadkach - co oczywiście nie oznacza, że choroby nie ma. Pikę łączy się z niedokrwistością z niedoboru żelaza. Obserwuje się ją wobec tego najczęściej u niedożywionych dzieci bądź kobiet w ciąży, najczęściej zamieszkujących kraje rozwijające się. Pojedynczy przypadek dotyczył pacjentki po operacji bariatrycznej. 

niedziela, 3 stycznia 2021

Epidemia Syfilisu w Polsce i UE

Syfilis czyli Kiła - Epidemia Chorób Wenerycznych w Polsce i UE! 


Pierwszy wybuch choroby wenerycznej zwanej kiłą lub syfilisem pod koniec XV wieku uśmiercił przynajmniej 5 milionów ludzi w samej Europie! Syfilis, czyli kiła, zwana „francuską chorobą” lub francą, a przez Rosjan „pol­ską przypadłością”, siała straszliwe spustoszenie w Europie od końca XV i początku XVI wieku. Zdaniem czołowych ówczesnych mędrców zajmujących się medycyną tamtych czasów, epidemia ta została zapowiedziana przez układ planet i była karą dla grzeszników (w szczególności dla cudzołożników). Szesnastowiecz­ny niemiecki poeta i kobieciarz Urlich von Hutten zaraził się kiłą: "Czyraki wystawały niczym żołędzie, a z nich wypływała ohydnie cuchnąca substancja. Barwę miały ciemnozieloną, a wygląd tak samo okropny jak ból, przez co chory czuł się tak, jakby leżał w ogniu." Na przełomie XVIII i XIX wieku opracowano już naukowo tak zwaną miazmę syfilityczną, a to są cechy charakteru i osobowości jakie pozostają po przbyciu kily, a także przechodzą często na potomstwo jako tak zwany defekt kiłowy. W samym 2015 roku w wyniku zachorowań na kiłę zmarło wedle WHO w na całym świecie około 107 tysięcy ludzi. 

Krętki Blade - Bakterie Kiły

Choroba rozpustnych arystokratów  


Pierwszy odnotowany przypadek na terenie Polski datuje się na rok 1495, kiedy to żona szewca zaraziła się chorobą podczas pielgrzymki do Rzymu, a ściślej do Watykanu. Kiła zabiła przynajmniej trzech polskich królów! Choroba zwana w Polsce dworską lub francuską, a także chorobą szwabską, szwabozą lub germaniką, to po prostu kiła inaczej syfilis. W Europie kiła pojawiła się nagle, wraz z powrotem pierwszych okrętów z Ameryki Południowej z wyprawy Krzysztofa Kolumba do tak zwanej Ameryki. Niemal od razu stała się poważnym problemem zwłaszcza u arystokratów prowadzących rozwiązły tryb życia. Chorowali na nią Jan Olbracht, Aleksander Jagiellończyk i Jan III Sobieski. Zakażenie kiłą następuje poprzez stosunek pochwowy, analny lub oralny z osobą zakażoną. Możliwe jest również przeniesienie choroby przez pocałunek z osobą, u której zmiany kiłowe są obecne w gardle. Kiła to prezent od "Nowego Świata", od Ameryki dla Europy! 

Historia kiły wiąże się z wyprawami Krzysztofa Kolumba w roku 1492 do Nowego Świata (formalnie odkryto wówczas obecną wyspę Haiti), podczas których jego marynarze nagminnie współżyli z Indiankami, a raczej gwałcili Indianki. Już trzy lata później, po powrocie Kolumba do hiszpańskiej Barcelony czy tam Katalonii, w roku 1495 wybuchła wielka epidemia nieznanej choroby i zdziesiątkowała wojska francuskie króla Karola VIII podczas oblężenia Neapolu. Na czele zwycięskich wojsk włoskich stał Ludovico Sforza, władca Mediolanu (z tego rodu pochodziła słynna Bona Sforza, żona króla Zygmunta Starego, która przybywszy do Krakowa najpierw zaraziła kiłą ówczesnego biskupa krakowskiego u którego miała prywatną audiencję z błogosławieństwami w cztery oczy). 

Kiła jest chorobą przenoszoną przede wszystkim drogą płciową. Wywołuje ją bakteria krętka bladego. Ze względu na to, że przed epoką wielkich odkryć geograficznych praktycznie brak jest opisów tej choroby jej pojawienie się w Europie wiąże się z wyprawami Krzysztofa Kolumba do Ameryki Południowej, szczególnie do Meksyku. Wedle tej teorii ich uczestnicy podczas stosunków seksualnych z miejscowymi kobietami musieli zarazić się kiłą. Aczkolwiek w dyskursie naukowym funkcjonuje także teoria, że syfilis był w Europie wcześniej, ale nie został po prostu rozpoznany. Niemniej fakt, że część chorób z Europy dziesiątkowała Amerykę Południową pośrednio wskazuje, że także w drugą stronę czyli z Ameryki do Europy także mogły zostać zawleczone choroby, takie jak właśnie kiła czyli syfilis.

Pierwsza epidemia tej straszliwej choroby w Europie wybuchła w 1494 roku. Jest związana z wyprawą króla Francji Ludwika VIII do Włoch, w celu zagarnięcia Królestwa Neapolu, do którego rościł sobie pretensję. To wojska francuskie ewidentnie rozprzestrzeniły kiłę, stąd często nazywana jest „chorobą francuską” lub „galijską”. Z kolei we Francji nazywana jest „chorobą neapolitańską”, ze względu na skojarzenie z neapolitańską wyprawą Ludwika VIII. Bardzo szybko choroba ta poprzez kurtyzany czyli prostytutki, które zawsze licznie towarzyszyły pokonanym wojskom Karola VIII, dotarła do Francji, gdzie została nazwana „chorobą neapolitańską”. Choroba, nieznana wcześniej w Europie, zaczęła się bardzo szybko szerzyć i nazywana była w zależności od kraju, z którego dotarła: 

- w Niemczech i Anglii – „chorobą francuską”, „chorobą galijską - morbus gallicus” lub po prostu „francą”; 
- w Portugalii – „chorobą kastylijską”; 
- w Polsce – „chorobą niemiecką”; 
- na Rusi – „chorobą polską”; 
- w Persji – „chorobą turecką”; 
- w Indiach – „chorobą angielską”.

Ponieważ choroba ta rozprzestrzeniała się przedewszystkim z powodu rozwiązłości seksualnej na dworach magnackich, książęcych i królewskich nazwano ją delikatnie „przymiotem dworskim”. Nakiłę chorowali również wybitni malarze francuscy: Paul Gauguin, Eduard Manet, Henri Toulouse-Lautrec, kompozytor czeski Bedrich Smetana, jak również nasz polski wieszcz Stanisław Wyspiański, zmarły na kiłę dnia 28 listopada 1907 roku w Krakowie. Może lepiej nie czytać ani nie oglądać tego, co wyprodukowaly umysły znanych syfilityków.