Migrena - nowoczesna naukowa terapia okulistyczna
Doktor Piotr Nogal, okulista z Wrocławia jako pierwszy lekarz na świecie, odkrył mechanizm powstawania migreny - donosi tygodnik Angora. Okulistyka ma wiele stuleci, a od XIX stulecia dysponuje już całkiem dużym instrumentarium, które w ostatnim ćwierćwieczu jest naprawdę imponujące. Nikomu jakoś dotąd nie przyszło do głowy zbadać mechanizm występowania migreny zaczynając od dokładnego badania oczu. Migrena może być chorobą śmiertelną. Z badań i praktyki lekarskiej wynika, że migrena częściej dotyka tzw. niskociśnieniowców.
 |
| Piotr Nogal - nowoczesne leczenie z migreny |
Migrena – powtarzający się, najczęściej jednostronny, pulsujący ból głowy. Migrena trwa zazwyczaj od 4 do 72 godzin. Charakteryzuje się różnym stopniem nasilenia i częstotliwością występowania. Bóle nasilają się pod wpływem emocji lub wysiłku fizycznego. Występuje światłowstręt (fotofobia), nadmierna wrażliwość na dźwięki (fonofobia) i zapachy (osmofobia), występują też nudności i wymioty. Niekiedy przed wystąpieniem epizodu migrenowego, może pojawić się tzw. aura (występująca w 10% przypadków migren, w postaci parestezji, ubytków w polu widzenia, pojawienia się mroczków, niedowładu, afazji. Badania na bliźniętach wskazują, że wpływ czynników genetycznych wynosi 60–65%.
Migrena występuje u 12–28% ludzi w pewnym okresie ich życia. Zapadalność roczna wynosi 6–15% u dorosłych mężczyzn i 14–35% u dorosłych kobiet. Około 4–5% dzieci poniżej 12 lat ma migreny, z małą różnicą pomiędzy dziewczynkami i chłopcami. Po okresie dojrzewania następuje gwałtowny wzrost liczby przypadków migreny u dziewcząt, który występuje jeszcze we wczesnym życiu dorosłym. W średnim wieku migrena występuje u około 25% kobiet na rok i mniej niż u 10% mężczyzn. Po menopauzie ataki wśród kobiet gwałtownie się zmniejszają, po siedemdziesiątym roku życia około 5% populacji mężczyzn i kobiet cierpi na migreny.
Spędzająca sen z powiek pacjentów i lekarzy choroba została na Zachodzie pierwszy raz opisana przez Areteusza z Kapadocji w I wieku n.e. Nazwał ją „heterokranią” i wyróżnił spośród innych rodzajów bólów głowy. Statystyka pokazuje, że migrena jest ważnym czynnikiem ryzyka takich chorób jak jaskra, tętniaki naczyń mózgowych, udar mózgu, itp. Jeszcze w 2012 roku stanowiła jedną z największych tajemnic w medycynie, dotykając nawet do 28 procent populacji ludzkiej. Sądzono, że stanowi skutek zaburzeń funkcjonowania mózgu, wtórny do skomplikowanych reakcji biochemicznych i prowadzący do depresji korowej. Z kolei hipoteza „naczyniowa” mówiła o wstępnym skurczu naczyń, które potem na niewiadomej zasadzie poszerzają się samoistnie, doprowadzając do utraty szczelności ścian i obrzękania mózgu. Fakty wskazane przez doktora Piotra Nogala zmieniają spojrzenie na przyczyny i metody leczenia z migreny.
Objawy migreny do złudzenia przypominają atak jaskry zamykającego kąta i tak jak w jaskrze początek zaburzenia ma miejsce w oku. Te jednostki chorobowe różnią się jednak dwoma ważnymi szczegółami. Kąt odpływu cieczy wodnistej z oka w ataku jaskry jest zamknięty, a w migrenie najczęściej szeroki i otwarty. Ciśnienie wewnątrzgałkowe mierzone w jaskrze jest znacznie podwyższone, gdy tymczasem w migrenie pozostaje prawidłowe. Do tej pory uważano, że ciśnienie w tylnej komorze oka (gdzie produkowana jest ciecz wodnista) i w przedniej komorze oka (do której ciecz z tyłu przepływa przez źrenicę) są fizjologicznie niemal równe. Przepływ przez źrenicę musiałby być więc swobodny. Tymczasem zawsze blokuje ją w różnym stopniu soczewka i tęczówka, co stanowi o różnicy ciśnień między tylną a przednią komorą. Aksjomat okulistyczny został zatem podważony, a migrena jest wtórną do podwyższonego ciśnienia w tylnej komorze oka przy prawidłowym ciśnieniu w przedniej.
Nie dawało mi spokoju - mówi w wywiadzie dla tygodnika Angora lekarz Piotr Nogal, że podczas perforacji tęczówki laserem, w celu zapewnienia komunikacji między komorami, barwnik tęczówki z tyłu jest dosłownie wyrzucany z impetem erupcji wulkanu do komory przedniej, a tęczówka z wypukłej do przodu, niczym żagiel wypełniony wiatrem, „zapada” się ku tyłowi. To wszystko świadczy o różnicy ciśnień między komorami. Skoro ciśnienie z tyłu gałki musi być dużo wyższe niż w komorze przedniej, to wykonywane do tej pory na całym świecie pomiary ciśnienia wewnątrzgałkowego stosowanymi do tej pory urządzeniami, które mierzą ciśnienie tylko w przedniej komorze, nie zawsze są adekwatne.
87 procent moich pacjentów cierpiących na migrenę to „niskociśnieniowcy” - mówi doktor Piotr Nogal w wywiadzie dla tygodnika Angora. U tych osób rosnące ciśnienie wewnątrzgałkowe szybciej osiąga tętnice, a z powodu napięcia układu wegetatywnego (stres, strach, napięcie przedmiesiączkowe) dochodzi do nasilenia bloku źrenicznego (gwałtowne zahamowanie przepływu cieczy wodnistej z tylnej komory oka do przedniej) i przyspieszenia produkcji cieczy wodnistej. Pojawia się silny ból głowy, który zaczyna się pulsowaniem w okolicy oczu, zatok i skroni (często branym za zapalenie zatok). Po jakimś czasie ból migruje w głąb czaszki, co może wiązać się z tak poważnymi powikłaniami ogólnoustrojowymi jak podwyższenie ciśnienia tętniczego, kołatanie serca, arytmia, nudności, wymioty, omdlenia czy utrata przytomności. Natomiast pulsowanie zanika mimo natężania się objawów. Ten mechanizm przypomina fizyczne zasady działania ciśnieniomierza na ramieniu, w którym pomiar jest możliwy dzięki wyrównywaniu się ciśnień w mankiecie iw uciskanych tętnicach. W oku mamy do czynienia z podobnym zjawiskiem, co daje wrażenie pulsowania (zgodnego z akcją serca). Tak znalazłem wysokie ciśnienie w komorze tylnej oka.
Przyczynami jaskry zajmował się Jan Lauber (Polak, profesor okulistyki Uniwersytetu Wiedeńskiego), który w 1936 roku opisał zjawisko wyrównywania ciśnień tętniczego i wewnątrzgałkowego w tylnej przestrzeni gałki. Doktor Piotr Nogal odniósł to do migreny i opisał jej mechanizm. To tak jakby postawić tonę zamiast 100 kg na elastycznej podłodze, pod którą znajdują się drobne rurki ogrzewania hydraulicznego. Gdy te rurki się zwężą albo zamkną, ciśnienie w rurze głównej wzrośnie, odpowiednio do stopnia zwężenia rurek. Dla oka dużą rurą jest tętnica oczna, odchodząca od głównego naczynia, jakim jest tętnica szyjna wewnętrzna. Tętnice z kolei, poszerzając się wskutek rozdęcia, uciskają struktury wewnątrz czaszki. I to dopiero daje obraz migreny: konfliktów naczyniowo-nerwowych (ucisk poszerzonych tętnic i żył na nerwy, korę) i obrzęku mózgu.
Ucisk jednej z tętnic na żyłę odprowadzającą 95 procent krwi z mózgu w otworze szyjnym nasila ostre nadciśnienie wewnątrzczaszkowe, czyli stan zagrożenia życia. Stąd też biorą się takie objawy jak nudności, wymioty, zaburzenia rytmu serca i omdlenia. Na szczęście uciskany nerw błędny na drodze wielu mechanizmów obniża ciśnienie krwi. Stanowi więc w tym momencie naszą ostatnią deskę ratunku przed zgonem.
Zarówno odkrycie prof. Laubera jak i moje - mówi lekarz medycyny Piotr Nogal z Wrocławia w wywiadzie dla tygodnika Angora - wskazują, że nie powinniśmy mieć kompleksów prowadząc badania. Porównałbym tę sytuację do przeglądu samochodu w autoryzowanej stacji ASO, gdzie przyjeżdża kierowca skarżący się, że gaśnie mu auto. Mechanicy sprawdzają wszystkie elementy zaawansowanym technicznie komputerem i nie znajdują przyczyny. Tymczasem źródłem tych kłopotów okazuje się zamykająca się w czasie jazdy rurka. Dzisiejsi naukowcy, z wielkich ośrodków naukowych prześwietlili pacjentów swoimi supernowoczesnymi tomografami i rezonansami na wszystkie możliwe sposoby. Prawie żadna część organizmu człowieka nie stanowi dla nich zagadki, a mimo to nie stwierdzili żadnych odstępstw od normy. Czasem jednak trzeba stanąć z boku i zadać sobie pytanie, którego nikt wcześniej nie zadał.
Czasem wystarczy laserem zrobić mikroskopijny otwór w tęczówce, ale lecząc migreny u dorosłych i dzieci, korzystam ze standardowych leków w kroplach stosowanych od dawna w okulistyce. - mówi okulista zwalczający migreny, doktor Piotr Nogal w wywiadzie dla tygodnika Angora. Tnąc prawidłowo tęczówkę laserem, nie naruszamy rogówki. A problem „blizny” przestrzelonej tęczówki nie istnieje. Pozostaje mała dziurka tęczówki przykryta górną powieką. Zabieg jest standardowym postępowaniem w jaskrze zamykającego kąta, gdzie podobnie jak tu ułatwiamy odpływ. Skuteczność tej metody w wybranych przypadkach wynosi ponad 90 procent.
Niemal wszystkie stosowane obecnie tonometry pozwalają zmierzyć ciśnienie jedynie w przedniej komorze oka. Zaprojektowane przeze mnie urządzenie służy do precyzyjnego, nieinwazyjnego mierzenia ciśnienia w komorze tylnej i/lub komorze ciała szklistego oka. To jedyny taki tonometr na świecie. - mówi doktor Piotr Nogal w wywiadzie dla tygodnika Angora.
Jak dotąd przypuszczano migrena jest związana z genetyczną predyspozycją do nadwrażliwych reakcji neuronaczyniowych. Podłożem może być nieprawidłowe funkcjonowanie receptorów kanałów jonowych kory mózgowej, neuronów regulujących przepływ mózgowy oraz płytek krwi lub makrofagów, które chemicznie stymulują okołonaczyniowe wewnątrzczaszkowe włókna nerwowe. Wydaje się, że rozszerzająca się depresja korowa (ang. cortical spreading depression) – rozchodząca się fala zmniejszonej aktywności bioelektrycznej kory mózgu jest dominującym mechanizmem migreny z aurą. Według innej hipotezy, tzw. naczyniowej, za fazę aury odpowiada skurcz naczyń mózgowych, który w dalszym etapie przechodzi w nadmierne ich rozszerzenie ze zwiększoną przepuszczalnością ścian, doprowadzając do napadu bólowego.
Warto pamiętać, że przeciwmigrenowo stosowano w ziołolecznictwie dwa leki, a od wieków przecież proponowano zioła do leczenia z migreny. Prusiński wymienia dwa preparaty ziołowe: wrotycz maruna (d. złocień maruna) (Tanacetum parthenium), używany był już przez greckich lekarzy antycznych, oraz wyciąg z lepiężnika różowego (Petasites hybridus).
Według Międzynarodowej klasyfikacji bólów głowy z 2004 roku migrena bez aury jest rozpoznawana gdy:
(a) wystąpiło co najmniej 5 napadów spełniających kryteria b–d,
(b) napady (ataki) bólów głowy trwające 4–72 godz (nieleczone lub leczone nieskutecznie),
(c) ból głowy charakteryzuje się dwoma lub więcej poniższymi cechami: jednostronnym umiejscowienie bólu, pulsującym charakterem, nasilaniem się bólu pod wpływem rutynowej aktywności fizycznej,
(d) w czasie bólu głowy występują co najmniej: nudności i (lub) wymioty, fotofobia i fonofobia,
(e) brak jest danych wskazujących na inną przyczynę bólu.
Warto poszukać kontaktu z wrocławskim okulistą (który czasowo przebywa także w Lublinie), odkrywcą istotnych aspektów zaburzeń migrenowych, które są tak masowo dokuczliwe. Warto skorzystać z porady, leczenia, w ostateczności nawet z możliwej laserowej operacji, jeśli wszystkie inne metody nie dają spodziewanych rezultatów...
Źródła informacji:
http://pytanienasniadanie.tvp.pl/14569273/lekarz-z-lubina-odkryl-mechanizm-powstawania-migreny
Doktor Piotr Nogal, okulista z Wrocławia jako pierwszy lekarz na świecie, odkrył mechanizm powstawania migreny - donosi tygodnik Angora.
OdpowiedzUsuńhttp://www.okulista.wroclaw.pl
Ktoś wie, czy to działa?
OdpowiedzUsuń