Sokushindo – Japońska Akupresura Stóp

Sokushindo – Japońska akupresura stóp 

Masaż stóp Soku Shin Do (Zoku Shin Do) służy zachowaniu i poprawie zdrowia, równoważeniu i zwiększaniu energii, a także uzyskaniu spokoju oraz harmonii wewnętrznej. Dla wielu osób jest codzienną medytacją, zabiegiem który oczyszcza ducha i ciało. Jest refleksologią stóp, czyli metodą pozwalającą na zmianę stanu zdrowia poszczególnych narządów i części ciała człowieka poprzez energetyczny masaż odpowiadających im części stopy. Może być używany jako część Tradycyjnej Japońskiej Medycyny, w tym Shiatsu czy ReiKi a więc jako metoda leczenia i diagnozowania, chociaż stawianie precyzyjnej diagnozy nie jest konieczne, ponieważ masaż stóp SokuShinDo w naturalny sposób pomaga przywrócić równowagę w funkcjonowaniu organizmu.

Soku oznacza Stopę, a Shin serce i umysł, środek lub jądro czegoś. Do (Dou, chińskie Tao, Dao) to Droga. Razem mamy Drogę Serca i Stóp. Soku Shin Do to tradycyjnie istotna część Shiatsu oraz Kiatsu polegająca na masażu stóp wedle określonych procedur medycyny tradycyjnej rodem ze starożytnej Japonii oraz Chin. SokuShinDo w języku chińskim to taoistyczna terapia stóp znana jako Zhak She Dao. Sokushindo ma swoje pochodzenie w indyjskiej ajurwedzie której uczył się sam Gautama Buddha, a którą razem z medytacją Chan (Zen) Bodhidharma przeniósł do Chin. Z czasem metoda masażu Sokushin Do dotarła do Japonii. Obraz stóp Buddy jako mapa do prowadzenia terapii SokuShinDo znajduje się w świątyniach Yakushi Nyorai, Buddy Medycyny w Japonii. Istotne teorie medyczne SokuShinDo opierają się na symbolice zaczerpniętej ze stóp Gautama Buddy. Istnieje także system orientalnej diagnostyki medycznej na podstawie samego oglądu stóp znany jako Kanshi Ho. W Chinach metoda ajurwedyjska połączyła się z lokalną medycyną chińską około 40 roku e.ch., a w Japonii około V-VI wieku e.ch., metody przyniesione z Chin połączyły się z oryginalnymi metodami terapii poprzez stopy znanymi wcześniej w Japonii i na wyspach Pacyfiku. Studia medycyny tradycyjnej w tym interny (lekarz ogólny) w Japonii trwały siedem lat i wymagały znajomości wielu metod terapii, w tym akupunktury i akupresury.

W V-VI wieku japoński medyk znany jako doktor Kada 華 佗 (Hua Tuo, Yuanhua) wprowadził SokuShinDo do arsenału metod masażu niezależnie od profesjonalnych studiów medycznych, co spowodowało, że SokuShinDo trafiło pod strzechy jako rodzaj ludowego masażu i akupresury. Metody doktora Kada były przechowywane przez dostojne japońskie rody jako narodowy sekret medyczny. Łączono je z metodami masażu stóp znanymi szerzej jako Anma.

Soku Shin Do

Masaż stóp SokuShinDo, to jeden z najprzyjemniejszych sposobów relaksu, terapii i wypoczynku. Soku Shin Do odpręża, uspokaja i wycisza. Powoduje, że krew zaczyna szybciej krążyć, polepsza się przemiana materii, a toksyny są szybciej usuwane z organizmu. Powoduje też uaktywnienie wszystkich funkcji organizmu, podnosi poziom energii oraz wspomaga jej płynne krążenie w organizmie. W naturalny sposób harmonizuje cały organizm, w tym również psychikę. W refleksologii stóp SokuShinDo osoba masująca stara się tak dobrać siłę nacisku, aby balansować na granicy przyjemności i bólu u osoby masowanej. Ogólnie w masażu stóp obowiązuje zasada, że masaż zbyt mocny powoduje ból, wycofanie się i zablokowanie energii u osoby masowanej. Masaż zbyt słaby może być z kolei mało skuteczny. Jednak w tradycyjnym masażu stóp SokuShinDo, szczególnie w chorobach przewlekłych i trudnych do wyleczenia, czasami stosuje się bardzo subtelne, lekkie ale równocześnie niezwykle skuteczne zdrowotnie techniki. Z kolei w przypadkach nagłych, na przykład w reanimacji, w masażu stóp SokuShinDo, zgodnie z tradycją, stosuje się techniki o ekstremalnej dynamice i sile nacisku. W masażu stóp obowiązuje też zasada mówiąca, że mocne techniki dają szybsze, ale krótkotrwałe efekty, a techniki bardziej delikatne zmieniają nas powoli, ale długotrwale i gruntownie.

Masaż stóp SokuShinDo składa się z szeregu czynności wykonywanych na kolejnych punktach lub częściach stopy, ale dotyczy on całej ludzkiej istoty. Człowiek pojmowany jest jako spójna całość, a nie tylko jako zbiór narządów. Refleksologia stóp SokuShinDo jest nie tylko zbiorem technik, ale przede wszystkim spotkaniem człowieka z człowiekiem. Masaż stóp SokuShinDo pomaga przywrócić równowagę w funkcjonowaniu wszystkich narządów, wspomaga ich pracę, ułatwia krążenie płynów ustrojowych (układu limfatycznego i krwionośnego), rozwiązuje problem zatrzymywania wody w organizmie (opuchnięcia), łagodzi dolegliwości związane z miesiączkowaniem, reguluje gospodarkę hormonalną, pomaga przy bólach kręgosłupa, jest bardzo skuteczny w oczyszczaniu organizmu, usuwa zmęczenie i bloki energetyczne, równoważy i zwiększa energię fizyczną i psychiczną, odpręża i rozluźnia.

Masaż stóp SokuShinDo to kilkanaście spójnych metod tradycyjnej refleksologii stopy i podejść terapeutycznych nazywanych umownie “planszami” czy “mapami”, a w Japonii stosowanych już w IV-III wieku p.e.ch. Każda mapa reprezentuje trochę inne podejście do człowieka, inny poziom diagnostyki i oddziaływania, inną teorię, inne strefy oraz punkty (mapy) na stopie, które są masowane oraz często również inny sposób wykonywania masażu. Poszczególne mapy odpowiadają najważniejszym teoriom tradycyjnej japońskiej medycyny TJM, bądź też opisują fizjologię człowieka przy pomocy ogólnych pojęć i teorii popularnych i powszechnie znanych w starożytnej Japonii oraz w Chinach.

Każda z tych map jest dynamicznym systemem refleksologii stopy, czyli metodą mówiącą, jak określone poruszenie energii Ki (Qi, Chi) w określonej części stopy może wpłynąć na odpowiednie narządy wewnętrzne, układy fizjologiczne, obiegi energetyczne, sfery psychiki oraz inne obszary życia człowieka. Poszczególne mapy tworzone i ulepszane były przez najwybitniejszych mistrzów akupresury i lekarzy w dziejach Japonii oraz Chin w okresie od 5 tysięcy lat przed naszą erą do współczesności, czyli na przestrzeni 7-miu tysięcy lat!

Przykładowo zastosowanie podstawowej Planszy czy Mapy Wewnętrznego Krajobrazu według Mistrzów Sokushindo jest wystarczające do leczenia i wspomagania leczenia wszelkich problemów fizycznych, psychicznych i odpowiada zakresem działania mapie stopy stosowanej w zachodniej refleksologii czyli w akupresurze stopy. W porównaniu z mapami zachodnich systemów refleksologii stopy Mapa Wewnętrznego Krajobrazu według Mistrzów SokuShinDo dodatkowo pozwala oddziaływać dynamicznie i energetycznie na nasz organizm według teorii Pięciu Przemian. Jednak czasami zdarzają się sytuacje specyficzne i wtedy masaż stóp SokuShinDo dysponuje innymi, specjalnymi planszami. Zastosowanie innych plansz czy map i związanej z nimi filozofii może być bardzo użyteczne. Na przykład problemy związane z nadmiernym ruchem lub zatrzymaniem płynów wewnątrz ciała, takie jak zbyt częste lub zbyt rzadkie oddawanie moczu, opuchlizny, czy problemy menstruacyjne najskuteczniej rozwiązuje sie stosując starą chińską mapę Kanalizacji Wód lub mapę Dziewięciu Pałaców Mistrza Czerwona Sosna. Przewlekłe problemy zdrowotne, które nie poddają się żadnej terapii i trudno jest nawet znaleźć przyczyny ich powstania można usuwać stosując starą chińską Mapę Wcześniejszego Nieba według Tce Kio Tai Sin Si.

Masaż SokuShinDo został przywieziony z Japonii do Europy przez mistrzów Ju-Jutsu, Aikido oraz Aiki-Jutsu w pierwszej połowie XX wieku, chociaż wspomina się także wiedzę, jaka przeniknęła rzekomo w XVI wieku. Przez amerykański ruch New Age SokuShinDo zostało przetworzone we współczesną refleksoterapię stóp na zasadzie plagiatu metod japońskich. W Polsce tradycyjnej refleksologii stóp SokuShinDo od 1978 roku uczy między innymi Mistrz Zenonbir Manuszewski, wychowanek japońskich mistrzów Shiatsu, Kiatsu, Reiho i Sokushindo. Nauczanie odbywa się według tradycyjnej metody mistrzów japońskich szkół masażu leczniczego, w szczególności Shiatsu i Kiatsu. W metodzie tej ważne jest nie tylko teoretyczne opanowanie kolejnych map i zasad masażu, ale przede wszystkim ciągłe ćwiczenie i korygowanie sposobu wykonywania masażu pod okiem doświadczonego nauczyciela w celu osiągnięcia pełnego kontaktu i właściwego przepływu energii miedzy masażystą i osobą masowaną.

Sokushindo - Mapa Terapii Stóp

SokuShinDo Żółtego Cesarza Chin 

W Chinach uważa się, że SokuShinDo to dziedzictwo medycyny Żółtego Cesarza Huang Di. Jednakże metody związane z SokuShinDo nie stały się w Chinach zbyt popularne. Szerzej rozpowszechniły się jeszcze starsze metody indyjskie pochodzące z Ajurwedy, które zostały przeniesione do Chin przez Himalaje za pośrednictwem buddyjskich mnichów u początku I tysiąclecia ery chrześcijańskiej.

Masaż stóp SokuShinDo jest przede wszystkim przyjemny, daje niesamowite przeżycia, ale też pozostawia trwałe i pozytywne skutki w naszym organizmie i w naszej psychice. Pozwala na rozwinięcie świadomości ciała i zrozumienie przyczyny zaburzeń energetycznych prowadzących do powstania chorób. Może być używany jako część tradycyjnej japońskiej medycyny (TJM), bądź też jako samodzielny system leczniczy, relaksacyjny i medytacyjny. Starożytna japońska refleksologia stóp SokuShinDo szczególnie polecana jest osobom praktykującym zachodnią refleksologię stóp, jako uzupełnienie ich niewielkiej wiedzy i umiejętności o oryginalne japońskie podejście stosowane na Cesarskim Dworze. W masażu SokuShinDo używa się nie tylko technik pocierania, ostukiwania czy uciskania, ale także odpowiedniego oleju do masowania. Używa się także bambusowego kija zwanego jako przyrząd Takefumi położonego na podłodze na który się staje i roluje po nim stopy.

Japoński masaż stóp SokuShinDo jest jednym z najstarszych znanych masaży stóp w historii ludzkości. Pierwsze metody tego masażu powstały około 7 tysięcy lub więcej lat temu. Jego techniki są wypróbowane przez setki pokoleń masażystów i mistrzów tego masażu. Wykonując go możemy eksperymentować, ale nie jest to konieczne, bo wykwalifikowany nauczyciel może bezpośrednio przekazać sprawdzone, skuteczne i bezpieczne metody pracy. Masaż stóp SokuShinDo jest masażem energetycznym, a to znaczy że operuje nie tylko wielką gamą technik i środków na poziomie masażu fizycznego, ale też na innych bardziej subtelnych poziomach (Kiatsu, ReiKi). Ten sposób wykonywania masażu pozwala dotrzeć do tych warstw duszy i ciała człowieka, o których zazwyczaj nawet nie wiemy a których problemy często blokują nasze zdrowie i nasz rozwój.

Starożytna japońska refleksologia stóp SokuShinDo w naturalny sposób zintegrowana jest z Tradycyjną Japońską Medycyną i innymi japońskimi sztukami zdrowotnymi, takimi jak Tai Jutsu czy Ko-Ki (Chi Kung), a szczególnie z systemem ćwiczeń znanych jako Undo. Nie trzeba na nowo łączyć jej z teorią narządów wewnętrznych Zang Fu, z teorią meridianów, teorią In-Yo (Yin Yang) czy z teorią Pięciu Elementów. To połączenie istnieje “od zawsze” i jest sprawdzone, ponieważ japońska medycyna i SokuShinDo rozwijały się równolegle, korzystając z tych samych teorii i poglądów, popularnych wówczas w kulturze Japonii oraz Chin.

Przykładem głębi i subtelności a zarazem skuteczności tej metody może być Mapa Wcześniejszego Nieba, czyli taki sposób masażu, który oddziałuje na uwarunkowania nabyte w momencie urodzenia i które wydają się być niezależne od nas. Na Zachodzie, w USA i Europie, dopiero w ostatnich latach odkrywa się subtelne metody pracy z takimi uwarunkowaniami. Te zachodnie metody dają bardzo spektakularne rezultaty, ale są tylko eksperymentami wykonywanymi na człowieku od niewielu lat, podczas, gdy SokuShinDo jest metodą sprawdzoną i praktykowana od wieków, a nawet od tysiącleci. Masaż według Mapy Wcześniejszego Nieba jest bardzo subtelny, delikatny, powinien też być dostosowany do osobowości pacjenta, jest więc masażem trudnym i wymagającym wysokich kwalifikacji od masażysty, ale doskonale usuwa ukryte blokady energetyczne istniejące w człowieku. W ten sposób inicjuje proces powrotu do równowagi psychofizycznej i zdrowia pacjenta.

Stopa Gautama Buddha

Ważna jest osoba nauczyciela, od którego uczymy się masażu stóp Soku Shin Do.

W Polsce japońskiej refleksologii stóp SokuShinDo uczy Mistrz Zenonbir Manuszewski od 1978 roku. Nauczanie odbywa się według tradycyjnej metody mistrzów japońskich szkół masażu. Początkowe metody masażu stóp można znaleźć także wśród adeptów rozmaitych sztuk walki rodem z Japonii oraz Chin, w tym w Aiki-Jutsu, Aikido, Tai Chi (Daiqi), Chi Kung (Qigong) czy Karate. W metodzie tej ważne jest nie tylko teoretyczne opanowanie kolejnych map i zasad masażu, ale przede wszystkim ciągłe ćwiczenie i korygowanie sposobu wykonywania masażu pod okiem doświadczonego nauczyciela (sensei) w celu osiągnięcia pełnego kontaktu i przepływu energii miedzy masażystą i osobą masowaną. Taki efekt uzyskuje się poprzez osiągnięcie właściwego stanu ciała i umysłu. Umysł (Shin, Kokoro) powinien być spokojny i otwarty na napływające bodźce, a wszystkie stawy ciała rozluźnione, właściwie ułożone względem siebie i w ten sposób otwarte na przepływ energii Ki (Chi, Qi). Pacjenta tradycyjnie układa się na macie w pozycji leżącej, a terapeuta siedząc w pozycji klęcznej (Seiza) lub Skrzyżnej (Hanka, Kekka) zajmuje się diagnozowaniem energetycznym i masowaniem w tym akupresurą stóp pacjenta.

Według starożytnych mistrzów tradycyjnej japońskiej medycyny ciało i umysł stanowią jedną całość, dlatego należy ćwiczyć je razem, a spokój i harmonia w jednej z tych sfer wspomaga osiągnięcie spokoju i właściwego stanu energetycznego w drugiej sferze. Właściwy stan ducha i ciała masażysty w czasie wykonywania masażu stóp SokuShinDo przekazywany jest bezpośrednio osobie masowanej. W przeciwnym wypadku będzie to tylko zabieg podobny do zachodniej, bardzo mechanicznej i splagiatowanej refleksologii stóp, która jest też czasem korzystna dla zdrowia, ale mniej głęboka i bardziej odległa od japońskich czy chińskich źródeł. Indyjska tradycja masażu stóp poprzez punkty uciskowe (marman) znana jest jako Pada-Marma-Bheshajya (czyt. Bheszadźja). 

Pięć Faz Masażu Stóp 

Tradycyjne SokuShinDo zawiera pięć zasadniczych faz masażu stóp.

I. Fudo Soku Ho – metody podstawowe masażu stóp, elementarz SukuShinDo

1. Soku Junan Ho – metody rozgrzewania stóp, nacieranie, krążenia stopami i palcami stóp

2. Soku Shincho Undo Ho – metody naciągania stóp oraz palców stóp (streching stóp)

3. Soku Koda Ho – metody ostukiwania podobne grze na perkusji, uderzenia w punkty akupresurowe Tsubo oraz wzdłuż meridianów Mo

II. Tsubo Chiryo Ho – metody stymulacji z pomocą akupresury, uciskania punktów zwanych Tsubo. Wyróżnia się trzy rodzaje punktów akupresurowych: Keiketsu Tsubo to punkty leżące na meridianach Mo, Kiketsu Tsubo to punkty wchłaniające Ki nieznajdujące się na meridianach, Aishi Tsubo to punkty które w sposób naturalny przynoszą ulgę i rozluźnienie.

III. Keiraku Keisatsu Ho – metody oddziaływania na meridiany (Mo) znajdujące się na stopach poprzez głaskanie czy gładzenie strumieni energii płynących w meridianach.

Metoda oddziałuje na sześć meridianów, Mo stóp i nóg. KyoJitsu HoSha to metoda, gdy linia meridianu ma zbyt mało energii (Kyo, Niedobór) lub zbyt dużo (Jitsu, Nadmiar) energii, głaskanie meridianu w różnych kierunkach powoduje bądź to dodanie brakującej energii znane jako tonizacja (Ho) lub usunięcie nadmiarowej energii znane jako sedacja czy wyciszenie (Sha) energii. Kyojitsu Hosha wymaga sporego treningu z zakresu diagnostyki orientalnej aby rozeznać który meridian i jak powinien być leczony. Technika ta pozwala na zrównoważenie energii In-Yo (Yin-Yang) i doprowadzenie organizmu do zdrowej równowagi.

IV. Zofu Hansha Ho – metody oddziaływania na punkty i obszary związane z organami wewnętrznymi poprzez głaskanie i uciskanie.

Przywracana jest równowaga w organach wewnętrznych, a także równowaga psychofizyczna czy emocjonalna człowieka. Plansze czy mapy do tych działań podobne są do tych, jakie propaguje zachodnia refleksologia, a to dlatego, że tak zwana refleksologia zachodnia jest w swej istocie plagiatem technik SokuShinDo znanych na wschodzie od ponad 5-7 tysięcy lat.

V. Keiraku Hansha Ho – metody wpływania na punktach refleksyjnych meridianów, które nie przebiegają poprzez stopy dzięki punktom połączenia meridianów w których In przechodzi w Yo i odwrotnie. Tylko na głowie, dłoniach i stopach znajdują się punkty (Tsubo) gdzie meridiany In (Yin) zamieniają się w Yo (Yang) i odwrotnie. Można nauczyć się poprzez szczególne punkty na stopach wpływać na energię krążącą we wszystkich 12-tu meridianach i związanych z nimi organach (zarządcach, Shujin).

Soku Shin Do - Plansza Stopy

Fazy IV oraz V uważane są za bardziej zaawansowane poziomy treningu SokuShinDo. Wymagana jest bardzo dobra znajomość lokalizacji meridianów (Mo) na stopach oraz ich rozgałęzień, punktów Tsubo, a także zakresu stosowania każdego z punktów wrażliwych dla akupresury na stopach. Po pierwsze trzeba dobrze wyuczyć się przebiegu sześciu meridianów stóp w tym: meridianu nerek, śledziony, wątroby (punkty energii In, wznoszący), żołądka, woreczka żółciowego oraz pęcherza moczowego (punkty energii Yo, opadający), ich wpływu na organy ciała i systemy które zarządzają funkcjami ciała. Trzeba także nauczyć się rozeznawania czy meridian jest w stanie napełnienia (pełni) czy w stanie wypróżnienia (pustki).

 (C) by Zenonbir Manuszewski 1978 

Fragment broszury o SokuShinDo opracowanej przez autora artykułu i współpracowników